Песнярам зямлі беларускай быў прысвечаны Тыдзень беларускай мовы і літаратуры ў Забродскай школе

Купала і Колас, вы нас гадавалі! 
Вы звалі на волю  з цямноты, з прымусу, 
Каб горда насілі  імя беларуса...
Пятрусь Броўка. 

У далёкім 1882 годзе нарадзіліся ў Беларусі два вялікія песняры беларускага народа, класікі нацыянальнай літаратуры Янка Купала і Якуб Колас.  Іх імёны вядомы кожнаму беларусу. Без  Купалы і Коласа  нельга ўявіць нашу літаратуру і культуру. Гэтыя пісьменнікі пранеслі праз усё жыццё высокія ідэалы гуманізму, дабра і справядлівасці, аддалі народу свой талент, душу і сэрца. Сёлета наша краіна будзе адзначаць 140- годдзе з дня нараджэння  вялікіх песняроў .                                                                  
Гэтай падзеі і быў прысвечаны Тыдзень беларускай мовы і літаратуры “Песняры  зямлі беларускай”, які прайшоў  у дяржаўнай установе адукацыі “Забродская сярэдняя школа” з 21 па 25 лютага. 

У панядзелак  ў кабінетах  беларускай мовы і літаратуры і ў школьнай  бібліятэцы   былі арганізаваны тэматычныя    кніжныя выставы  “ Песняры зямлі беларускай”, “ Янка Купала і Якуб Колас: сімвал і гонар нацыі, “ Купала і Колас, вы нас гадавалі”, дзе размясціліся  зборнікі  Янкі Купалы і Якуба Коласа, фотаальбомы і кнігі, якія расказваюць пра жыццёвы і творчы шлях класікаў. Гэтыя выставы на працягу тыдня папаўняліся ўсё новымі і новымі  кнігамі, якія вучні прыносілі  з Любініцкай і Славенскай сельскіх бібліятэк.
        
У Дзень роднай мовы, 21 лютага, вучаніцы 7 класа з творчай групы “Купалінка” (Кацярына Вашчэліна, Дар’я Міхайлава, Васіліса Макарэвіч і Дар’я Петэрманэ)  правялі  акцыю “Размаўляй са мной па-беларуску”. Для  вучняў 1-3 класаў былі арганізаваны пазнавальныя гульні “Падабайкі  роднай мове”. Дзеці з задавальненнем  перакладалі з рускай мовы на беларускую  словы  розных тэматычных груп: “Адзенне”, ”Школьныя прыналежнасці”, “Кветкі”, “Ягады”, “Гародніна”, “Посуд”.   За правільныя  адказы  ўдзельнікі  атрымлівалі  флаеры на беларускай мове і цукеркі.  

Вучні 4 класа   прынялі ўдзел у гульні “Залацінкі народнай мудрасці”. Яны  з захапленнем прыгадвалі прыказкі пра Радзіму, слова,   сяброўства, розум. Лепшымі знаўцамі прыказак сталі  Мікалай Кірэеў, Анастасія Хрытанькова, Ілья Берыдзэ. Спадзяёмся, што  вучні і далей будуць  актыўна выкарыстоўваць  прыказкі   не толькі на ўроках, але і ў сваім жыцці. 

На працягу  ўсяго дня  ў  школе  дзеці стараліся размаўляць па-беларуску. А словы   “добры дзень”, “добрай раніцы”, “дзякуй”, “калі ласка” сталі самымі любімымі.

У гэты ж дзень  Кацярына Вашчэліна і Дар’я Міхайлава  павіншавалі настаўнікаў з Днём роднай мовы  і падарылі на памяць паштоўкі. Дык якая ж яна, наша родная мова?  “Беларуская мова, – казалі настаўнікі ,-- гэта наш духоўны скарб ,  наша  нацыянальная спадчына. Словы    роднай мовы – бясцэнны падарунак. Згубіўшы хоць адно такое слова, чалавек нешта страчвае ў сваёй душы, губляе крыху сваёй дабрыні, справядлівасці, кемлівасці. Мова матчына павінна  жыць у   сэрцы і ў душы кожнага беларуса. Бо беларуская мова—гэта мова  нашага  народа, нашай краіны”. 

Незвычайнай  і захапляльнай для вучняў стала  акцыя  “Купалаўскі дыктант” . Паспрабаваць свае сілы ў валоданні нормамі беларускага правапісу, адчуць смак роднай мовы і магутнасць Купалавага слова вырашылі  вучні 7-9 класа.  На выдатна напісалі  дыктант Кацярына Вашчэліна (7 клас) , Дар’я Давідовіч (8 клас), Аліна Банько (9клас) . Дзяўчаты  атрымалі не толькі дзявяткі  па роднай мове, але і памятныя падарункі.

У аўторак  вучняў школы  чакала  віртуальная экскурсія “Пуцявінамі Коласа і гасцінцам Купалы”, квэст-гульня “Беларуская скарбонка” (5-6 класы),  а таксама  Акцыя “Чытаем Купалу і Коласа разам”.  Рабяты на ўроках мовы і літаратуры з задавальненнем чыталі вершы  беларускіх  класікаў, глядзелі прэзентацыы і буктрэйлеры да твораў паэтаў,  слухалі песні на словы Янкі Купалы і Якуба Коласа .

Для  вучняў  7 класа  была арганізавана гульня-конкурс “І сёння з намі Купала і Колас” .  Спаборнічалі дзве каманды “Купалінка” і “Каласок” .  Гульня складалася з наступных тураў: “Дзяцінства і юнацтва  Янкі Купалы і Якуба Коласа” ,  “Цікавыя факты з жыцця паэтаў”, “Пазнай творы і герояў”  “Ушанаванне памяці песняроў” ,  “Творы класікаў у музыцы” . У час рэкламнай паўзы ўдзельнікі праводзілі  прэзентацыю кнігі любімага паэта.  Рабяты  абедзвюх каманд   паказалі добрыя веды па жыцці і творчасці Янкі Купалы і Якуба Коласа. Але пераможцай стала каманда “Купалінка”, якая  набрала большую колькасць балаў і атрымала дыпломы першай ступені. 

Далучыцца да творчасці песняроў беларускага слова дапамаглі мерапрыемствы  чацвёртага дня Тыдня. Навучэнцы 10 і 11 класаў  сталі ўдзельнікамі   інтэрактыўных віктарын “Мне сняцца сны аб Беларусі” і “Сэрца пакідаю вам” . Рабяты не толькі  аднавілі свае веды аб жыцці і творчасці класікаў Беларусі , але і даведаліся  пра цікавыя факты з жыцця песняроў.

Захапляльнае падарожжа “Сцежкамі Янкі Купалы і Якуба Коласа”  для дзяцей  малодшых класаў   падрыхтавалі і правялі  вучні  10 класа Выдрова Ульяна і Цямрук Мацвей . Яны    расказалі  цікавую  інфармацыю  пра сям’ю, дзяцінства і юнацтва паэтаў, іх захапленні,  пра  гарады  і вёскі , дзе паэты жылі, вучыліся і працавалі.  Напрыканцы падарожжа дзеці  разгадвалі крыжаванкі і шарады- загадкі ад Янкі Купалы,  прачыталі  любімыя   вершы пааэтаў: “Хлопчык і лётчык”, “Алеся”, “Юрачка”,  “На рэчцы зімою” , “Раніца вясною” і інш. 

Тыдзень беларускай мовы і літаратуры , які быў прысвечаны 140 годдзю  з дня нараджэння вялікіх беларускіх песняроў,  яшчэ раз паказаў,  што     мы—галіны, а Купала і Колас—карані аднаго вялікага дрэва. Гэта яны трымаюць нас і пояць сокамі з глыбінь зямлі. А мова Коласа і Купалы гучыць і сёння. Яна застаўляе нас перажываць, радавацца, любіць, прымушае мац¬ней біцца нашы сэрцы, ганарыцца нашай гісторыяй і культурай, тым, што мы — беларусы. 

Калісьці Якуб Колас, выступаючы перад студэнтамі БДУ, вылучаў тры бясцэнныя дары, якімі валодае моладзь. Першы дар — “маладосць, сіла, жыццярадаснасць”. Другі дар— “прасторныя, шырокія дарогі ў жыццё”, а трэці дар.. –трэці дар моладзь павінна здабываць сама ў працы, навуцы, грамадскай дзейнасці. 

Хочацца звярнуцца да нашай моладзі Шклоўшчыны : “  Янка Купала і Якуб Колас— нашы мудрыя і праўдзівыя настаўнікі. Яны пакінулі нам духоўны запавет—любіць, шанаваць, берагчы спадчыну. Таму чытайце Купалу і Коласа, чэрпайце іх мудрасць,  вучыцеся ў іх любіць усё, што нас акружае, і ў першую чаргу сваю родную зямлю”.

Спадзяюся, што ў сэрцах і памяці  нашых дзяцей   яшчэ доўга  будуць гучаць музыкай словы Янкі Купалы і Якуба Коласа. Але колькі  часу  ні прайшло б, заўсёды будуць жыць у памяці людской  песняры зямлі  беларускай, без якіх немагчыма ўявіць нашу нацыянальную літаратуру, нашу Беларусь.

Галіна БАРСУКОВА, настаўнік беларускай мовы і літаратуры Забродскай СШ